Dr. M. Baha ÖRSTAN; Devlet Hastanesi Başhekimi, Dahiliye Uzmanı (1911-1977)
Aydın’ın güzide ailelerinden biri daha, Aydın’a kişiliği, duruşu ve saygınlığıyla iz bırakan, adından hala bahsettiren sevilen, sayılan eski Aydın Devlet hastanesi Başhekimlerinden, Güzel Aydınımıza yapmış olduğu hizmetler ve hayırseverliği ile tanınan ayrıca Aydın Devlet Hastanesinin geliştirilmesinde ön ayak olup daha sonra aynı hastanede yıllarca Doktorluk ve başhekimlik yapmış Dr. Mehmet Baha Örstan Beyefendi Aydın’a İz Bırakanlar Kervanına katılmışlardır. Bu nedenle Gazete Köşemde ve kitabımda yer vermek istedim. Dr. Baha Beyefendi ile ilgili görsel ve yaşam öyküsüne dair bilgileri Kanada’nın Montreal kentinde yaşayan Kızı Beste Örstan Barki Hanımefendi tarafından aktarılmıştır. Kendisi aynı zamanda Kanada’da yayınlanan Bizim Anadolu Gazetesinde yazarlık yapmakta ve Aydın’ı yakından takip etmektedir. Kendisine ayrıca saygı ve şükranlarımı sunarım. Kendisi ile yapmış olduğum görüşmede kendi anlatımıyla Babası Dr. Mehmet Baha ÖRSTAN’ın yaşam öyküsü.
1952 Aydın’da doktor arkadaşlarıyla
Babam Mehmet Baha Örstan, 1951 yılının sonunda Aydın Devlet Hastanesi Dahiliye Uzmanlığına atandığında 40 yaşındaydı. Aydın’da yaşadığı 1952-1973 yıllarında giderek ruhen ve kalben ‘Aydınlı’ olduğunu anladı.
Birçok hastası ona Baha yerine Bahar Bey derdi. Baktığı hastalar için kayıt oluşturur, uygulanan tedavinin sürekliliğini sağlardı. Aydın’ın köylerini de tanırdı çünkü özellikle ilk yıllarında muayenehanesine getirilen hastalar olduğu gibi hasta yakınlarınca köylere de götürülürdü. Bazen hastaları ona ücret yerine tereyağı, tavuk, peynir gibi hediyeler verirlerdi.
Tıp literatürünü düzenli olarak izler, kendisi de bilimsel dergilere yazılar hazırlardı. Tıp dergileri içerisinde en kayda değer olanlardan biri olarak bilinen Anadolu Kliniği 1933 yılında Konya’da yayın hayatına başlamış. Dr. Ahmet İhsan, Dr. Asil Mukbil Atakam ve Dr. Şerif Korkut kurucularıymış. İlk dönemlerinde yayın heyetini yurt içinden hekimler oluşturmuş, zaman içerisinde yurt dışından hekimler de yazmışlar dergide. Anadolu Kliniği dergisi 1954 yılına kadar yayımlanmış.
Bir Anadolu Kliniği makalesi (Yıl 14, Sayı 1, Mayıs 1947)
Babam 1911 İstanbul doğumluydu. Yaşamına Osmanlı İmparatorluğunda başlamış, çocukluğu I. Dünya Savaşı ve İstanbul’un işgal yıllarına denk gelmiş. Eski Türkçeyi rahatlıkla okur ve yazardı.
Balkan göçmeni olan babası İbrahim ve annesi Hasene soyadı yasası çıkınca genç oğullarının önerdiği Örstan soyadını almışlar. Dedem İbrahim demirci olduğundan babam Örs soyadının uygun olacağını düşünmüş, ancak iki heceli bir soyadı olması için de Örstan’da karar kılmış. Kendi ön adı Mehmet’i de günlük yaşamında kullanmazdı.
Liseyi İstanbul’da Kabataş Lisesinde okuyup 1936’da da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olmuş. İstanbul Tıp Fakültesinden ve döneminin profesörlerinden daima övgüyle söz ederdi. Onları yetiştiren Türk profesörlerin olduğu kadar, savaş yılları Avrupa’sından kaçarak Türkiye’de huzur bulan Avrupalı profesörlerin de ne kadar değerli ve bilgili kişiler olduklarını anlatırdı.
Mezuniyetinden sonra hemen Bursa bölgesi sıtma mücadele tabibi olarak Sağlık Bakanlığı emrinde göreve başlamış. Sonra da askerlik hizmetini yerine getirmek üzere bu görevden ayrılarak Bandırma 127nci Piyade alayında Tabip Teğmen olarak görev almış.
Baha Örstan ve babası İbrahim Örstan Baha Örstan, babası İbrahim ve kız kardeşi Kamuran
Aydın’a gelmeden bir önceki görevine, Eskişehir Devlet Verem Hastanesi Başhekim ve Dahiliye uzmanlığına, Sağlık Bakanlığınca 1949 yılında atanmış ve yeni açılan hastanenin kuruluşunu tamamlama hizmetinde bulunmuş.
Aydın Devlet Hastanesinin tarihine bakarsak, 1918 yılında Dr. Ali Saim başkanlığında bir dernek kurularak bugünkü hastane binasının temeli atılmış. Zaman içinde tamamlanan yapı Devlet Hastanesi olarak 1928’lerde yalnızca iki hekim ile hizmet vermiş. 1930’lu yıllarda röntgen ve göz poliklinikleri, 1950’li yıllarda verem pavyonu ve yeni poliklinik binası hizmete girmiş. Ayrıca, o yıllarda Aydın Devlet Hastanesi kendine ait arazide haşhaş ekerek kendi laboratuvarında kendi morfinini üretiyormuş.1970’lerde idare binası, 1992’de de Sosyal Tesis binası eklenmiş.
Dr. Mehmet Baha Örstan Beyefendinin yaşam öyküsünün II. Bölümü Aydın’a İz Bırakanlar köşesinde devam edecektir. Aydın’a İz Bırakan Ailelerin yaşam öykülerini okumanız için Zeybek Haber Gazetesini takip ediniz.
Aydınlı Aydınlık günlere olan inancımla, saygılar sunarım.
