İsmet Sezgin: Aydın Belediye Başkanı, Milletvekili, Bakan
Türk siyasetine “İsmet Abi” olarak adını yazdırmış. İsmi Aydın kentiyle özdeşmiş, Belediye Başkanlığı, yedi dönem Aydın Milletvekilliği ve Bakanlıklar yapmış merhum İsmet Sezgin Aydın için yaptığı hizmetlerden dolayı Aydın’a İz Bırakanlar Kervanına katılmıştır. İsmet Sezgin’in adını taşıyan parkta Heykelinin açılış töreni esnasında merhum İsmet Abinin kızları Ayşe Renan Sezgin ve Senan Levent’le tanıştım. Onların bana sohbet esnasında anlattıklarıyla İsmet Abinin kısa yaşam öyküsü;
Abdullah Ve Hamdiye’nin çocukları olarak 1928’de Aydın da dünyaya gelir. 1955’de başlayan Aydın Belediye Başkanlığı görevi 1960’da tutuklanmasıyla son bulmuştur. 1961’de Adalet Parti’den Aydın Milletvekili seçildi. 1969’da Gençlik ve Spor Bakanı, 1979’da Maliye Bakanı oldu. Süleyman Demirel’in yakın çalışma arkadaşı olmuştur. 1991 yılında Doğru Yol Partisi’nden vekil ve İçişleri Bakanı oldu. 1995’de TBMM Başkanlığına seçildi. 1997’de DTP’den Milli Savunma Bakanı olarak yer aldı. 1999’da DTP’nin Genel Başkanı seçildi. 2002’de aktif politikayı bıraktı.
Aydın’da Büyükşehir Belediyesinin katkılarıyla adı park ve caddelere verilerek yaşatılmaktadır. İsmet Sezgin Parkı ve Parkın içinde İsmet Sezgin Heykeli yer almakta ayrıca Mimar Sinan Mahallesinde bulunan “Bayındırlık Bulvarı”nın adı “İsmet Sezgin” Bulvarı olarak değiştirilmiştir.
İsmet Sezgin Heykelinin açılış töreninde tanıştığım, İsmet Sezgin’in kızları Ayşe Renan Sezgin ve Senan Levent’le damadı Tamer Levent’ın imzalayıp bana hediye ettikleri Merhum İsmet Sezgin’in “Bir Uzun Soluktu Yaşam” adlı Şiir Kitabındaki yaşam öyküsü.
İSMET SEZGİN
Uzun yıllar siyasetin her aşamasında “önemli” yeri olan başarılı siyaset adamı İsmet Sezgin, 1928’de Aydın’da doğdu.
Çocukluğunun geçtiği yıllar, ülkece yoksulluğun yaşandığı, Kurtuluş Savaşının ağır yükünden sıyrılmaya çalışılan umut dolu; ama zor yıllardır. Memur bir babanın güçlükle yetiştirdiği dokuz kardeşin en büyüğü olan İsmet Sezgin, babasını erken yaşlarda yitirince yaşamı boyunca herkese karşı omuzlarında taşıyacağı sorumlulukla daha o günlerde buluşarak kardeşlerine kol kanat germiş; insanlar için birşeyler yapmayı ülkü edinerek de çok geçmeden yalnız kardeşlerinin değil, herkesin “İsmet Ağabeyi olmuştur.
Umutların odağında olabilmek kolay değildi elbet. Yaşanası birçok şeyi ertelemek durumunda kaldı. Ne sevdalarını yaşayabildi gönlünce ne de çocuklarının saçlarını doya doya okşayabildi. Severek seçtiği siyaset yolunda hep çalıştı, hep didindi ülkesi için. Yüreği şair duyarlılığıyla coşarken o hep en zor kararları verdi.
İzmir’e geldiğinde, atletizm yapan, şiir ve edebiyat tutkunu bir gençti. İzmir Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulunda okurken insanları etkileyen kişiliğiyle Talebe Birliği Başkanlığına seçildi. Bu, onun ilerde siyasette yakalayacağı başarının âdeta ilk habercisidir. Uzun yıllar sevdasını dayanışmayla sürdüreceği eşi Saadet Hanımefendiyle tanışması da üniversite yıllarına rastlar.
Eğitimini tamamladığında Denizli Emlak Kredi Bankasında çalışmaya başladı. Denizlide geçen yılları İsmet Sezginin aktif siyasete de atıldığı yıllardır. 1955 yılına değin Demokrat Parti İl İdare Kurulu üyesi ve aynı yıl, Türkiye’nin en genç Belediye Başkanıdır. Henüz yirmiyedi yaşında, doğup büyüdüğü Aydın ilinin belediye başkanı... Bu genç siyasetçi, çalışkanlığı, dürüstlüğü, dışadönüklüğü, iyi konuşması, becerisi, sevgisi ve halka yakınlığıyla Türkiye’nin yakın tarihinde hep önemli görevlerde bulunacaktır artık ne darbeler, krizler görecek, yine de dimdik ayakta kalacaktır.
27 Mayıs 1960’ta İzmir Poligon Askeri Cezaevinde ve Aydın’da jandarma nezaretinde iki ay süren tutukluluk... Bu süre bitince Aydında Adalet Partisi’ni kurmak... 1961 seçimlerinde, Aydın Milletvekili İsmet Sezgin... 1969’da Gençlik ve Spor Bakanı... 12 Mart 1971’de askeri darbeyle bu görevinin sona ermesi... 12 Eylül 1980’de milletvekilliğinin sona ermesi, yine bir askeri darbeyle... İşte bu sürede, birçok etkin görev üstlendi. Maliye Bakanlığı yaptı. 12 Eylül 1980’den sonra başlayan yasaklı döneminde de aktif siyasetten hiç uzaklaşmadı. Siyasi yasaklı oluşu yüzünden 1983 seçimlerine katılamadı; ama DYP’nin kuruluşunda önemli rol oynadı ve 1991 yılında Aydın’dan DYP milletvekili oldu. 49. Demirel hükümetinde İçişleri Bakanlığı yaptı. 1995 yılında TBMM Başkanlığı’na seçildi. 1996’da parti başkanı ve yöneticileriyle fikir ayrılığı yüzünden, kuruluşunda da yer aldığı partisinden ayrıldı; 7 Ocak 1997’de arkadaşlarıyla birlikte DTP’yi kurdu. 1997 Haziranında 55. Cumhuriyet hükümetinde Başbakan Yardımcılığı ve Milli savunma Bakanlığı görevini üstlendi... 1999 ve 2002 Mayısları arasında DTP Genel Başkanlığı görevinde bulundu ve arkadaşlarının değimiyle siyasetin Koca Çınarı İsmet Ağabey partiyi genç ve yetenekli politikacılara bırakarak aktif siyasetten ayrıldı kendi isteğiyle.
Ümit ZİLELİ ile Pazar Söyleşileri Programı, 20 Nisan 2003 TRT 2
Ağır devlet sorumluluğuyla pek çok zaman ihmal ettiği ailesiyle şimdilerde buluşabilen İsmet Sezgin’in sevgili kızları Seynan Levent ve Ayşe Sezgin, gece gündüz çalışan babalarını hep özleyerek büyüdüler; ama torunları Efe ve Hazel dedeleriyle olmanın keyfini sürüyor.
Dünyayı şair duygusallığıyla algılayan, sevgiyle yorumlayan, insan sıcaklığına tutunarak yaşayan İsmet Sezgin şimdi “Bir Uzun Soluktu Yaşamda içimizi ısıtıyor.
Vikipedi, Özgür Ansiklopedi adlı web sitesinde ise;
İsmet Abdullah Sezgin (6 Ocak 1928 – 7 Aralık 2016) Türk siyasetçi. "İsmet Abi" diye anılmış, uzun yıllar Türk siyasetinde birçok görev üstlenmiş ve aynı zamanda Süleyman Demirel'in yakın çalışma arkadaşı olarak bir kariyer sürmüştür.
Yaşamı
İlköğrenimini Aydın'da, orta ve lise öğrenimini İzmir'de tamamladı. 1950 yılında İzmir Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulundan mezun oldu. Öğrencilik yıllarında atletizmle uğraştı. Talebe Cemiyeti başkanlığı yaptı ve Türkiye Millî Talebe Federasyonunun aktif bir üyesi oldu. Aynı yıl Denizli'de Türkiye Emlak Kredi Bankası'nın şubesinde göreve başladı. Denizli'de matematik öğretmenliği yapan Saadet Hanım'la evlendi.
1952 yılında Denizli'de Demokrat Parti (DP) İl İdare Kuruluna seçilerek politikaya atıldı. 1955 yılında henüz 27 yaşında iken Aydın Belediye Başkanı seçildi. Bu görevinden, 27 Mayıs 1960'ta Türk Silahlı Kuvvetlerinin ülke yönetimine el koymasından sonra tutuklanarak ayrıldı. Tutukluluk süresinin sonunda Aydın'da Adalet Partisi (AP) İl Teşkilatı'nı kurdu. 1961 yılında yapılan Milletvekili seçimlerinde Aydın Milletvekili oldu. 1961 yılından 1980 yılına kadar aralıksız olarak AP'den Aydın Milletvekili seçildi. 1. (XII), 2. (XIII), 3. (XIV), 4. (XV), 5. (XVI), XIX., XX. Dönem Aydın Milletvekilliği yaptı.
1963'ten 1985'e kadar Türk Belediyeciler Birliğinin Genel Başkanlığını yaptı. 1966-1967 yılları arasında Gençlerbirliği Başkanlığı görevinde bulundu. 1968 yılında AP Genel Başkan Yardımcılığını üstlendi. 3 Kasım 1969'da II. Demirel Hükûmeti bünyesinde Türkiye'de ilk kez faaliyete geçen Gençlik ve Spor Bakanlığına getirildi. Bu görevini III. Demirel Hükûmeti'nde de sürdürdü. 12 Mart Muhtırası'nın (1971) ardından kurulan I. Nihat Erim Hükûmeti 'nin göreve başlamasıyla bakanlıktan ayrıldı. 12 Kasım 1979 tarihinde kurulan VI. Demirel Hükûmeti'nde aldığı Maliye Bakanlığı görevini, 12 Eylül 1980'de Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ülke yönetimine el koymasıyla bırakmak zorunda kaldı.
Siyasi yasakların kalkmasından sonra 1987'de Doğru Yol Partisine (DYP) katıldı, 1991 yılında DYP'den yeniden Aydın Milletvekili seçildi. 20 Kasım 1991'de kurulan VII. Demirel Hükûmeti 'nde İçişleri Bakanlığı yaptı. 25 Haziran 1993'te, Demirel'in Cumhurbaşkanı olması üzerine adaylığını koyduğu DYP Kongresi'nin 2. turunda adaylıktan çekildi. Tansu Çiller'in DYP Kongresi'ni kazanmasıyla bakanlık görevinden istifa etti. 1995'te TBMM Başkanlığına seçildi ve bu görevi seçime kadar sürdürdü.
Temmuz 1996'da Refahyol Hükûmeti'ne tepki göstererek DYP'den istifa etti. 7 Ocak 1997'de Demokrat Türkiye Partisi’nin (DTP) kurucuları arasında yer aldı. 30 Haziran 1997'de kurulan III. Mesut Yılmaz Hükûmeti’nde DTP'den Milli Savunma Bakanlığı yaptı, 11 Ocak 1999'da kurulan IV. Bülent Ecevit Hükümeti'ne kadar bakanlık görevine devam etti. 1999 seçimlerinden sonra Hüsamettin Cindoruk'un istifasının ardından DTP Genel Başkanlığı'na seçildi. 18 Mayıs 2002'de Genel Başkanlıktan ayrılarak aktif politikayı bu mevkiden bırakmış nadir politikacılar arasında yer aldı. İzmir'in Bornova ilçesinde, Atatürk Mahallesinde'nde adını taşıyan bir ilköğretim okulu vardır. Saadet Sezgin'in (1928-2004) dul eşidir. Seynan ve Ayşe olmak üzere iki kız çocuğu vardır. 7 Aralık 2016 tarihinde tedavi için kaldırıldığı GATA’da öldü. Cenazesi Devlet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Aydın’da Belediye Başkanlığı, yedi dönem Aydın Milletvekili, Bakanlıklar ve TBMM Başkanlığı yapmış, yazdığı şiirlerle insanların gönlünü okşamış Aydın’a İz Bırakan Türkiyenin İsmet Abisi İsmet Sezgin Beyefendiye Allahtan rahmet, Hayatta olan aile bireylerine de sağlıklı mutlu yıllar dilerim.
Haftaya başka bir Aydın’a İz Bırakan şahsın yaşam öyküsünde Aydın Tarihi'ne ışık tutanları yâd etmek üzere Aydınlı aydınlık günlere olan inancımla saygılarımı sunarım.
