Etem MENDERES; Belediye Başkanı, Devlet Adamı, Hukukçu, Aydın Milletvekili

İsmi Aydın kenti ve merhum Başbakanı'mız Adnan Menderes’le özdeşmiş, Belediye Başkanlığı, üç dönem Aydın Milletvekilliği ve bakanlıklar yapmış merhum Etem Menderes’i Aydın’a İz Bırakanlar Kervanına dahil etmezsem kendimi Aydın’a ihanet etmiş sayarım. Bu yüzden Etem Menderes’in yaşam öyküsünü araştırdım ve ulaştığım bilgileri okurlarımla paylaşmaya karar verdim.

Cumhuriyet Halk Partisi İl Başkanı olan Adnan Menderes’in Milletvekilli seçilmesiyle birlikte CHP Aydın İl Başkanlığına Etem Menderes getirilmiş. 1945 yılının sonuna kadar kesintisiz 15 yıl Etem Menderes, Cumhuriyet Halk Partisi Aydın İl Başkanlığı'nı yapmıştır. 1938–1945 yılları arasında ise Aydın belediye başkanlığı görevinde bulunmuştur.

Gelişmekte olan Aydın’ın il ekonomisini destekliyen Zirai Satış Kooperatifleri Başkanlığı ve Aydın Tarım Kredi Kooperatifleri Yönetim Kurulu üyeliği görevlerini üslenmiştir.

Aydın da üç kez Demokrat Parti'den Milletvekili seçilen Etem Menderes Bey IX. Yasama döneminden XII. Yasama dönemine kadar arka arkaya üç kez DP'den milletvekili seçilmiştir. (1950’den 1960’ye kadar) 

1952de (II. Menderes Hükümetinde) İçişleri Bakanlığı, 1954'te (III. Menderes Hükümetinde) Milli Müdafaa Bakanlığı, 1955'te Devlet Bakanlığı, 30 Eylül 1955'te Dâhiliye Bakanlığı, 1956'da (VI. Menderes Hükümetinde) Nafıa (Bayındırlık) Bakanlığı, 19 Ocak 1958'de (V. Menderes Hükümetinde) ikinci defa Milli Müdafaa Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Türkiye Cumhuriyetine Bakanlıkları döneminde çok faydalı işler yapmıştır. Kısaca (İbrahim Etem Menderes Beyefendi'nin yaşam öyküsü.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Milletvekilleri Albümünde Etem Menderes Bey’in otobiyografisindeki yaşam öyküsü şöyle;

Etem Menderes

(İbrahim Etem Menderes)

DP

İzmir-1899, Kadri-Huriye- Ankara Hukuk Fakültesi- Hukuk, İdare- Serbest Avukat, Çiftçi, Aydın İli Daimi Encümen Üyesi, Aydın Belediye Başkanı- IX., X. Ve XI. Dönem Aydın Milletvekili- 20.,21. Ve 22. Hükümet İçişleri, 21. Ve 23. Hükümet Devlet ve Milli Savunma, 22. Ve 23. Hükümet Bayındırlık Bakanı- Evli, 1 Çocuk.

Ölüm Tarihi: 18.09.1992

Vikipedi, özgür ansiklopedi web sitesinde;

İbrahim Etem Menderes (1899 – 18 Eylül 1992), Türk siyasetçi, eski Türkiye İçişleri Bakanı, Menderes inşaat şirketinin kurucusu.

Hayatı

Eski başbakanlardan Adnan Menderes'in yakın arkadaşıydı ancak kendisiyle herhangi bir akrabalık bağı yoktur. Adnan Menderes ile çocukluğundan beri birlikte olduğu için onun aldığı soyadını almıştır. 1919'da İstanbul Yeditepe Askeri Lisesi'ni, 1923 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1924 yılında Ankara 16. Yüksek Anayasa Mahkemesinde hâkim olarak görev yaptı. IX., X. ve XI. Dönem Aydın Milletvekili ile TC. 20. hükûmetinde İçişleri Bakanlığı, TC. 21. ve 23. hükûmetlerde Milli Savunma Bakanlığı görevlerinde bulundu.

Biyografi.net.tr adlı internet sitesinde ise;

1899'da İzmir'de doğdu. Ankara Hukuk Fakültesini bitirdi. Bir süre avukatlık ve çiftçilik yaptı. Eski başbakanlardan Adnan Menderes’in yakın arkadaşıydı ancak kendisiyle herhangi bir akrabalık bağı yoktur.

3 Ekim 1916 ile 7 Kasım 1918 tarihlerinde askerlik hizmetini yerine getirdi. 13 Aralık 1920'de yeniden silah altına alınıp İstiklal Savaşı'nda görevlendirildi. 23 Ağustos 1923'te terhis oldu. 4 Mayıs 1933'te Aydın ili Daimi Encümen Üyeliği'ne, 1 Kasım 1938'de Aydın Belediye Başkanlığına seçildi. Belediye başkanı iken 24 Nisan 1941'de yeniden silah altına alındı. 1 Ağustos 1942'de terhis edildi. 21 Ocak 1942'de rütbesi üsteğmenliğe yükseldi. Siyasi hayata serbest fırka ile başlayıp, Aydın'da 15 yıl CHP İl Başkanlığı yaptı. 1945'te CHP'den istifa ederek Aydın'da Demokrat Parti'yi kurma görevini aldı.

Resim Hükümet Binası tarasında çekilmiş.-1937 Aydın İl Daimi Encümen Üyeleri, Sol başta İsmail Hakkı Akdeniz (Giritli Hakkı), Ahmet Emin Arkayın (İşgalden sonra seçimle gelen ilk Belediye Başkanı), Vali Salim Günday, Etem Menderes ve Dr. Şakir Şener (sonra Milletvekili oldu) görülmekte.  

IX. Dönem seçimlerinde Demokrat Parti'den Aydın Milletvekili seçildi. X. ve XI. Dönemlerde de Aydın Milletvekilliği'ni korudu. 1 Ağustos 1952'de II. Menderes Hükümeti'nde İçişleri Bakanlığı, 17 Mayıs 1954'te III. Menderes Hükümeti'nde Milli Müdafaa Bakanlığı, 15 Eylül 1955'te Devlet Bakanlığı, 30 Eylül 1955'te Dâhiliye Bakanlığı, 12 Ekim 1956'da VI. Menderes Hükümeti'nde Nafıa (Bayındırlık) Bakanlığı, 19 Ocak 1958'de V. Menderes Hükümeti'nde ikinci defa Milli Müdafaa Bakanlığı görevlerini üstlendi.

27 Mayıs 1960'ta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ülke yönetimine el koymasından sonra Yassıada Yüksek Adalet Divanı'nca, Anayasayı çiğnediği suçlamasıyla yargılandı, 10 yıl ağır hapis cezası verildi.

18 Eylül 1992'de vefat etti, Aydın Telli Baba Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Vikipedi, özgür ansiklopedi web sitesinde İstanbul Hukuk Fakültesi mezunu olduğu belirtilse de Etem Menderes’in TBMM Milletvekilleri albümünde ve diger internet sitelerinde Ankara Hukuk Fakültesi mezunu olduğu belirtilmektedir. Ayrıca biyografı sitesinde ise Aydın Tellidede Mezarlığı yerine Telli Baba yazmaktadır.

Aydın’a İz Bırakan Belediye Başkanı, Bakan ve Milletvekilimiz Etem Menderes Beyefendiye Allah'tan rahmet dilerim. Hayatta olan aile bireylerine de sağlıklı mutlu yıllar dilerim.

Başka bir Aydın’a İz Bırakan şahsın yaşam öyküsünde buluşmak üzere, Aydınlı, aydınlık günlere olan inancımla saygılarımı sunarım.